Bạn đã bao giờ thắng một trận cờ vua và cảm thấy như mình đang điều khiển một đế chế không? Hãy để hitclub.page chia sẻ những hướng dẫn chơi cờ vua để bạn bắt đầu chinh phục trò chơi này và trở thành nhà vô địch cờ vua! Cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua những thông tin trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về luật chơi bộ môn này.
Mục lục
Đôi lời giới thiệu về Cờ Vua
Cờ vua, hay còn gọi là Chess trong tiếng Anh, là môn thể thao trí tuệ dành cho 2 người chơi. Ngày nay, cờ vua là một trong những trò chơi phổ biến nhất trên toàn cầu, thu hút hàng triệu người chơi từ gia đình, câu lạc bộ, trực tuyến, xa xôi cho đến trong các giải đấu, và được công nhận là môn thể thao chính thức bởi Ủy ban Olympic Quốc tế.
Nếu bạn đang cảm thấy hứng thú và muốn học chơi cờ vua nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, dưới đây là những hướng dẫn cơ bản nhất về cách chơi cờ vua mà bạn có thể tham khảo để từ từ làm quen với bộ môn này.
Tên gọi và hình dáng các quân cờ vua
Cờ vua là trò chơi dành cho 2 người chơi, chia thành hai màu, thường là Trắng (hoặc màu sáng) và Đen (hoặc màu tối). Mỗi người chơi cầm 16 quân cờ gồm 8 Tốt, 2 Mã, 2 Tượng, 2 Xe, 1 Hậu và 1 Vua.
Người cầm quân trắng luôn đầu tiên đi; người khác cầm quân đen. Các quân Hậu và Xe được gọi là quân nặng, còn Tượng và Mã được gọi là quân nhẹ. Hình dáng cụ thể của từng quân cờ được mô tả ở hình dưới đây. Quỹ đạo di chuyển của quân cờ vua có thể thay đổi theo từng bàn cờ.
Bàn cờ vua và cách sắp xếp các quân cờ
Bàn cờ vua có hình vuông 8×8, gồm 64 ô đen trắng xen kẽ nhau. Các ô được đánh dấu từ a đến h theo chiều ngang, và từ 1 đến 8 theo chiều dọc. Các quân cờ của hai bên được đặt dưới cùng theo chiều a – h của mỗi bên bên cạnh Bàn.
– Dãy cuối cùng gồm Xe – Mã – Tượng – Hậu – Vua – Tượng – Mã – Xe.
– Dãy giáp phía trên là hàng gồm 8 quân Tốt.
Nguyên tắc di chuyển các quân cờ vua
Các quân cờ vua có cách di chuyển và ăn quân khác nhau mà cần phải nhớ rõ:
Quân Tốt
Tốt chỉ đi thẳng phía trước, không đi lùi. Nước đầu tiên của Quân Tốt có thể đi 2 ô, sau đó chỉ được đi 1 ô. Tốt ăn chéo phía trước 1 ô. Sau khi Tốt được phong cấp, cách di chuyển và ăn quân sẽ tương tự như quân cờ mà nó đã được phong cấp.
Phong cấp là khi một quân Tốt được thay thế bởi một quân cờ khác (Hậu, Xe, Mã, Tượng) khi quân Tốt đó đã đi đến hàng cuối cùng phía bên kia bàn cờ. Việc phong cấp được thực hiện ngay tại ô mà quân Tốt tiến đến và có hiệu lực ngay lập tức
Quân Xe
Di chuyển dọc và ngang nhiều ô bất kỳ nếu không có quân cản, tùy thuộc vào mục tiêu của mình. Trên đường di chuyển, Quân Xe có thể ăn bất kỳ quân khác và chiếm vị trí của quân đó.
Quân Mã
Di chuyển theo hình chữ L (đi ngang 1 ô và dọc 2 ô hoặc đi ngang 2 ô dọc 1 ô) nhưng không bị cản trở bởi bất kỳ quân cờ nào trên đường di chuyển. Tại vị trí quân Mã di chuyển tới, nó có thể ăn quân ở vị trí đó.
Quân Tượng
Di chuyển theo đường chéo không hạn chế ô đi nếu không bị cản trở bởi quân cờ nào. Trên đường di chuyển, Quân Tượng có thể ăn bất kỳ quân nào và chiếm vị trí của quân đó trên bàn cờ.
Quân Hậu
Là quân mạnh nhất trên bàn cờ vì nó có cách di chuyển linh hoạt – di chuyển ngang và ăn ngang như quân Tốt và di chuyển chéo và ăn chéo như quân Tượng, miễn là không bị cản trở bởi quân cờ nào. Trên đường di chuyển, Quân Hậu có thể ăn bất kỳ quân nào và chiếm vị trí của quân đó.
Quân Vua
Là quân quan trọng nhất trên bàn cờ, nhưng lại là quân yếu nhất trong cả trò chơi. Quân Vua chỉ có thể di chuyển 1 ô ở mọi hướng – lên, xuống, trái, phải và chéo. Vua không được di chuyển vào vị trí “bị chiếu” (nơi mà vua sẽ bị bắt). Khi vua bị tấn công bởi các quân khác, được gọi là “chiếu”.
Cách chơi một ván cờ vua
Hai người chơi, mỗi người nhận một màu quân. Một người nhận màu Đen, một người nhận màu Trắng. Mục tiêu của cả hai là bắt quân Vua của đối thủ – mỗi người sẽ cố gắng di chuyển các quân của mình theo luật để ăn quân đối phương và “chiếu” quân Vua của đối thủ để giành thắng lợi.
- Bước 1. Thiết lập Bàn cờ
Khi trò chơi bắt đầu, bàn cờ được sắp xếp sao cho mỗi người chơi có ô trắng (hoặc ô màu nhạt) ở góc dưới cùng bên phải. Các quân cờ được bố trí như đã mô tả ở mục 2.
- Bước 2: Di chuyển các quân cờ theo luật đã định.
Trong cờ vua, người chơi với quân Trắng đi trước. Do đó, người chơi thường quyết định ai sẽ chọn quân Trắng bằng cách tung đồng hoặc để một người đoán màu quân tốt được giấu trong tay người kia.
Quân Trắng đi trước, sau đó là quân Đen, sau đó là quân Trắng, tiếp theo là quân Đen và tiếp tục cho đến khi hết trận. Việc đi trước mang lại lợi thế nhỏ giúp người chơi quân Trắng có cơ hội tấn công ngay lập tức.
Trong quá trình chơi cờ vua, sẽ có một số thuật ngữ và quy tắc như sau:
– Luật Nhập Thành
Nước đi này cho phép bạn thực hiện 2 hành động quan trọng trong cùng một lượt: đưa quân Vua của bạn đến vị trí an toàn hơn (tùy trường hợp) và cho phép quân Xe tham gia cuộc chơi.
Lượt đi nhập thành của một người chơi bao gồm: di chuyển Vua hai ô về một phía của bàn cờ (chỉ được phép đi ngang) và di chuyển quân Xe (từ góc, hướng mà Vua đi) ra phía ngoài, đứng cạnh Vua nhưng ở phía ngược lại. Có một số yêu cầu phải đáp ứng mới có thể thực hiện nước nhập thành:
+ Lượt này phải là lượt đi đầu tiên của quân Vua.
+ Lượt này phải là lượt đi đầu tiên của quân Xe.
+ Không có bất kỳ quân cờ nào khác giữa quân Vua và quân Xe.
+ Quân Vua không thể bị chiếu hoặc bị cắt qua đường chiếu.
– Luật Phong cấp
Đã được nói trong phần 3 về cách di chuyển của quân Tốt. Quân Tốt có khả năng đặc biệt là nếu nó di chuyển đến hàng cuối cùng phía bên kia bàn cờ, nó sẽ được thay thế bằng một quân cờ khác (được gọi là Phong cấp). Trong trường hợp này, tốt có thể phong cấp thành bất kỳ quân cờ nào trừ quân Vua. Thông thường, Tốt sẽ được phong cấp thành quân Hậu, nhưng Tốt không bao giờ được sử dụng để trao đổi quân bị bắt.
– Luật Bắt tốt qua đường
Một quy tắc khác của quân Tốt khi di chuyển là, nếu quân Tốt di chuyển 2 ô trong nước đi đầu tiên của nó, nó sẽ gặp phải quân Tốt của đối thủ. Khi gặp Tốt của đối thủ trong nước đi này, quân Tốt có thể bắt Tốt đó như khi Tốt di chuyển 1 ô. Nước ăn này chỉ có thể thực hiện ngay sau nước đi tiền Tốt 2 ô.
- Bước 3: Kết thúc ván cờ vua
Có nhiều cách để kết thúc ván đấu trong cờ vua: chiếu hết, cờ hòa, chịu thua hoặc hết giờ …
– Chiếu tướng và chiếu bí
Nước đi khiến Quân Vua của đối phương bị bắt được gọi là “chiếu”. Mục tiêu cuối cùng của trò chơi là chiếu hết đối phương hay còn được gọi là “chiếu bí”. Điều này xảy ra khi quân Vua bị chiếu và không có cách nào để thoát khỏi chiếu. Chỉ có ba cách để quân Vua thoát khỏi chiếu:
+ Di chuyển để tránh chiếu (nhưng không được nhập thành).
+ Sử dụng một quân cờ khác để chắn đường chiếu.
+ Hoặc bắt quân cờ đang tấn công quân Vua.
Nếu một quân Vua không thể thoát khỏi chiếu hết, đồng nghĩa với việc ván cờ sẽ kết thúc. Quân Vua thường không cần phải bị bắt hoặc rời khỏi bàn cờ, chỉ cần tuyên bố kết thúc ván.
– Cờ hòa: Đôi khi các trận cờ vua không có người chiến thắng, mà kết thúc bằng cách cờ hòa. Có 5 lý do khiến một trận cờ vua kết thúc hòa:
Thế bàn dẫn đến trận hòa khi đến lượt của một người chơi, Vua của họ KHÔNG bị chiếu và không có nước di chuyển hợp lệ nào nữa.
+ Thỏa thuận hòa: Hai người chơi có thể đồng ý hòa cờ và ngừng chơi.
+ Khi không đủ lực lượng: Không còn đủ quân cờ để thực hiện chiếu bí
(Ví dụ: Vua và Mã vs Vua hoặc Nếu tất cả các quân khác ngoại trừ quân Vua đã bị bắt và loại khỏi bàn cờ. Đây là ví dụ về trường hợp không đủ lực lượng, vì một quân Vua không thể tự mình chiếu hết hoặc thậm chí chiếu quân Vua đối phương. Trận cờ sẽ kết thúc hòa.)
+ Thế cờ lặp lại: Người chơi có quyền xin hoà nếu một thế cờ được lặp lại chính xác ba lần (không nhất thiết phải lặp lại ba lần liên tiếp).
+ Hòa theo luật 50 nước đi: Nếu cả hai người chơi không di chuyển một quân Tốt nào hoặc không ăn quân nào trong 50 lượt liên tiếp, ván cờ được tuyên bố là hòa. Luật này đảm bảo không có bên nào kéo dài ván cờ và ngăn cản bên nào làm cho bên kia mệt mỏi.
FAQ – Giải đáp những thắc mắc về hướng dẫn chơi cờ vua
1. Tại sao cờ vua được coi là một trò chơi quan trọng và phổ biến?
Trả lời: hướng dẫn chơi cờ vua không chỉ là một trò chơi giải trí, mà còn giúp cải thiện tư duy chiến lược, sự tập trung, và tính logic. Nó cũng có giá trị giáo dục trong việc phát triển kỹ năng quản lý thời gian, xây dựng kế hoạch và định hình các chiến lược dài hạn.
2. Làm thế nào để chắc chắn rằng tôi hiểu các quy tắc cơ bản của cờ vua?
Trả lời: Để hiểu rõ hướng dẫn chơi cờ vua, bạn có thể tìm đọc sách hướng dẫn, xem các video hướng dẫn trực tuyến hoặc tham gia các khóa học cờ vua. Cần phải luyện tập sử dụng các quân cờ và hiểu cách di chuyển của từng quân để rèn kỹ năng.
3. Có những chiến thuật nào cần biết khi chơi cờ vua?
Trả lời: Có nhiều hướng dẫn chơi cờ vua như vây bắt, đồng tấn công, đôi tấn công, chiến thuật lừa đảo, và đấu trí. Tuy nhiên, khi mới bắt đầu, tập trung vào việc hiểu và áp dụng các nguyên tắc cơ bản như kiểm soát trung tâm bàn cờ, bảo vệ vua và phối hợp quân cờ để đạt lợi thế.
Lời kết
Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu về hướng dẫn chơi cờ vua một cách đơn giản và dễ dàng hơn. Hãy chia sẻ bài viết này với những người khác để cùng nhau khám phá thế giới tuyệt vời của cờ vua. Hãy cùng Hitclub xây dựng một cộng đồng cờ vua ngày càng lớn mạnh. Cảm ơn bạn đã đọc!